Fiziksel aktivitenin, düzenli yapıldığında, hem fiziksel hem de ruhsal sağlığa yararlarını gösteren çok sayıda bilimsel çalışma mevcuttur.
Fiziksel aktivite; günlük yaşamda kas ve eklemleri kullanarak enerji tüketimi ile gerçekleşen, kalp ve solunum hızını arttıran ve farklı şiddetlerde yorgunlukla sonuçlanan aktiviteler olarak tanımlanabilir. Yürüme, koşma, yüzmenin yanı sıra çömelme kalkma, çeşitli kol-bacak, baş ve gövde hareketleri gibi temel vücut hareketlerinin tümünü ya da bir kısmını içeren çeşitli spor dalları, dans, egzersiz, oyun ve gün içindeki aktiviteler fiziksel aktivite olarak kabul edilebilirler.
Bu olumlu etkileri şöyle sıralanabilir:
- Kas gücü ve fiziksel aktivite toleransında (kondisyon ve dayanıklılık) artış olur,
- Kas-eklem kontrolünü arttırarak stabilitenin ve dengenin sağlanması, özellikle yaşlı bireylerde düşmelerin önlenmesi sağlanır,
- Kalp -damar hastalık oranlarında azalma,
- Kronik yorgunlukta azalma,
- İnsülin aktivitesinin kontrolünü sağlayarak diyabetin ve kan şekerinin kontrolüne yardımcı
- Kan basıncı ve kan lipid (yağ) düzeylerinde normalleşme yapar,
- Kemik yoğunluğunda artış sağlar, osteoporoz riskini azaltır
- Uyku süresini ve kalitesini iyileştirir,
- Kaygı ve depresyon tablosunu yatıştırır,
- Bağırsak aktivitesi düzenlenir, kabızlık azalır,
- Metabolizmayı hızlandırır ve kilo alımını önler,
- Uzun vadede bilişsel fonksiyonlar ve motor kontrol, buna bağlı olarak özgüven artar, demans (Unutkanlık) azalır,
- Kadınlarda menopoza girme başlangıç yaşını geciktirir, menopozun olumsuz etkilerinin hafifletilmesinde yardımcıdır,
- Yetişkinlerde sağlıklı cinsel aktivite üzerinde olumlu etkileri vardır,
- Kendini iyi hissetme ve mutluluk oluşturur, depresyon ve anksiyete ile başa çıkma gücünü arttırır,
- Vücut direnci artar ve enfeksiyonlara karşı koruma gelişir,
- Kanser gelişim riskini azaltır ve kansere karşı koruma sağlar,
- Yaşam kalitesi artar, sosyal ve kültürel aktivitelere katılım artar.
Ayrıca düzenli fiziksel aktivite yapan bireyler, sigara bağımlılığından kurtulma konusunda aktif olmayan bireylerden daha başarılıdırlar.
Fiziksel aktivitenin, istenilen etkilerinin açığa çıkabilmesi için düzenli olarak yapılması gerekmektedir. Haftada 3-4 kez yapılan, 30-60 dakikalık orta şiddette fiziksel aktivite bile genellikle sağlığımız üzerinde olumlu etkileri açığa çıkarmaya yeterlidir.
Kişiye özel tasarlanmış fiziksel aktivite programı, yukarıda saydığımız ve tümü bilimsel çalışmalarla desteklenmiş faydaları nedeniyle bütüncül tıp uygulamalarının vazgeçilmez bir bileşenidir. Bu programda egzersiz süre, yoğunluk ve tipi bireyin özgeçmişine ve eşlik eden kas-iskelet ve diğer sistem problemlerine göre hekimi tarafından belirlenir ve takip edilir. Egzersiz uygulaması hastanede fizyoterapist gözetiminde ya da ev programı şeklinde verilerek hastane dışında uygulanabilir.
Hastanın gereksinimine göre postür, germe, kas kuvvetlendirme, denge ve koordinasyon egzersizleri ile bisiklet ergometresi, yüzme ve yürüyüş gibi aerobik egzersizlerden oluşan bir program hazırlanır. Uygun hastalar grup ya da bireysel pilates ya da yoga sınıflarına katılabilirler. Fiziksel aktivite programının türü ne olursa olsun, hasta eğitimi ve güvenliği mutlaka gözetilmelidir.
Fiziksel aktivite programları pek çok hastalığın ve semptomlarının tedavisinde, hastalığa bağlı komplikasyonların önlenmesinde ve hastalık sürecinin bedene ilişkin kalıcı hasar bırakmasının engellenmesinde son derece etkilidir.